کد مطلب:11646 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:9

گنجینه پرسمان » احكام

آيا عقيده مسلمانان بايد از روي دليل باشد و نميتوان در اصول دين تقليد كرد؟

صاحبان فتوا و انديشهء شيعي بر اين باور هستند كه بايد در اصول دين تحقيق شود و اصول دين بايد براساس تعقل و تفكر و استدلال باشد. به نظر مي رسد كسي قائل نيست كه نبايد در اصول دين تحقيق كرد,بلكه همگان بر اين عقيده هستند كه بايد درخصوص اصول دين تحقيق و تفحص نمود ; زيرا اصول دين زيربناي فكري مسلمان را تشكيل مي دهد كه بايد اين زيربنا, مبتني بر تفكر باشد. بر همين اساس خداشناسي تعبدي نيست , بلكه خدا باوري و معادشناسي , براساس منطق و عقل و استدلال مي باشد. خداوند مردم را به تفكر در نظام آفرينش فراخوانده است تا مردم با تعقل پي به اثبات خدا پي ببرند. در قرآن آمده است: و يتفكرون في خلق السموات و الارض ....(1) از سوي ديگر در قرآن از تقليد كوركورانه نهي شده است , چنان كه خداوند مشركان را كه كوركورانه تقليد مي كردند, مورد خطاب قرار داد و فرمود: (و اذا قيل لهم اتّبعوا ما انزل اللّه قالوا بل نتّبع ما الفيناعليه آباءنا او لو كان اباؤهم لا يعقلون شيئاً و لا يهتدون ; هنگامي كه به آنها گفته شود از آنچه خدا نازل كرده است , پيروي كنيد, مي گويد: بلكه ما از آنچه پدران خود را بر آن يافتيم , پيروي مي نمايم . آيا نه اين است كه پدران آنها چيزي نمي فهمند وهدايت نيافتند؟!).

اگر چه اين آيات تقليد كوركورانه مشركان را تخطئه ميكند و آنها را سرزنش مينمايد، اما به طور كلي ميتوان استنباط كرد كه تقليد در اعتقادات و باورها نميتواند صحيح باشد.

بر اساس عدم جواز تقليد در اصول دين است كه مراجع عظام و صاحبان فتوا در رسالهء عملي خود, تقليد در اصول دين را جايز نمي دانند, چنان كه در توضيح المسايل مراجع آمده است : (عقيدهء مسلمانان به اصول دين بايد از روي دليل باشد, و نمي تواند در اصول دين تقليد نمايد...).(2)

پي نوشت:

1 - آل عمران (3 آيه 191

2 - توضيح المسايل مراجع , ص 13